Sovyetler Birliği döneminde birçok kişi tarafından çocuk şairi olarak tanınan Daniil Kharms, aslında absürd edebiyatın en önemli temsilcilerindendir. Tarzında, düzensizlik hakimiyeti, örtülü lirikler üzerinde ters hareket eden karakterlerinin rüya içinde gezinen absürd halleri, ancak bir delinin mentalitesinde yatacak kadar gerçekdışılık gösterir. Kharms’ın, Sovyet sansürünün gölgesinde geçen yaşamı, yazım dünyası gibi olağanüstüdür. Daniil Kharms, Sovyet ideolojisiyle fikir ayrılığına düşmesi nedeniyle hain ilan edilmiş, Almanya’nın Polonya’ya saldırmasıyla seferberlik sürecinde asker olarak görev alacağından, çözümü akıl hastası rolü yapmakta bulmuştu. Bu konuda profesyonelleşmek üzere psikopatoloji üzerine araştırmalar yapmıştı. Suçlamalardan kurtulmak için kendine diktiği akıl hastalığı etiketiyle, açlıktan kendini korumuş, büyük idarecileri buna inandırmış, hatta hastalığı ona akıl sağlığına kavuşuncaya dek düzenli aralıklarla ödenecek ihtiyaç yardımı olarak dönüş yapmıştı.Vasileostrovsky Bölgesi’nde bulunan akıl hastalıkları hastanesinde yatan Kharms’a şizofreni teşhisi koyulmuştu. Doktorlar, taburcu edilmeden önceki sorgu sürecinde: kafasına bandaj sarılmadığı taktirde sanrılarının ortaya çıkardığı fikirlerini açık seçik ortaya koyduğunu söyledi. Korku dolu bakışlarını insanların önünde gösteriyor, takıntılı davranarak, söylenenleri tekrar ediyordu. İnandırıcılığıyla iyileşmeden taburcu edilen Kharms’ın hastalığı, onun için sihirli bir değnek görevini görmeye başlamış, onu, “beyaz bilet” sahibi yapmıştı. Böylelikle askerlikten tekrar ve tekrar yırtmıştı. Süren savaşlar boyunca Kharms’ın duygu durumu kötü ve karamsardı. Sonunun geldiğine inanıyordu. İlk bombanın evine düşeceğinden emindi ki Mayakovski caddesinde bulunan evine gerçekten de o bomba düşmüştü. Fakat Daniil Kharms, orada değildi. Şairin son serüveni üzerine birçok efsane bulunmakta. Bunlardan biri, sıradan bir gün, terlikleriyle tütün almaya gitmek üzere dairesinden çıktığında rejim güçlerinin onu sovyet karşıtı propaganda suçlamasıyla yakalandığı üzerine. Dairesine geri dönmediği için de ona ne olduğu hakkında kimsenin bir fikri yok. Sovyet karşıtı söylemleri sebebiyle suçlamalar karşısında hastalığının da bir önemi kalmayan Kharms’ın yaşamı, cezaevinin akıl hastanesinde açlık içinde son buldu.

2014 yılında Osman Çakmakçı tarafından İngilizce’den çevirilen Daniil Kharms’ın öyküleri derlemesi; “Ufak Tefek Olaylar” adıyla yayımlanan kitap için bkz.:
Kharms, D., Ufak Tefek Olaylar, 2014: Encore Yayınları

Kharms’ın henüz çevrilmemiş birkaç şiirini de Rusça’dan Türkçe’ye çevirmeyi deniyorum. Kharms’a ve şiirlerine göstereceğim eğilim süresince başlığın sürekli güncellenecek olması muhtemel.

______________________________________________________________________________

Я долго думал об орлах
и понял многое:
орлы летают в облаках,
летают никого не трогая.
Я понял, что живут орлы на скалах и в горах
и дружат с водяными духами.
Я долго думал об орлах,
но спутал, кажется, их с мухами.
15 Марта 1939 года

Uzun zamandır düşünüyordum kartalları
ve birçok şey anladım:
kartallar bulutların arasında uçuyorlar,
uçuyorlar kimseye dokunmadan.
Anladım uçurumlar ve dağlarda yaşadıklarını
ve su ruhlarıyla dost olduklarını.
Uzun zamandır düşünüyordum kartalları,
fakat, sanırım onları, sineklerle karıştırdım.
15 Mart 1939

Вот грянул дождь,
Остановилось время.
Часы беспомощно стучат.
Расти, трава, тебе не надо время.
Дух Божий, говори, тебе не надо слов.
12 августа 1937 года

Yağmur bastırdı,
Durdu zaman.
Saatler çaresizce çalıyor.
Büyü, çimen, zamana ihtiyacın yok.
Tanrının Ruhu, konuş, kelimelere ihtiyacın yok.
12 ağustos 1937